BOZKIR KÜLTÜRÜ ÇEVRESİNDE AT, GÖÇER-EV, DEMİR

 

Türk Atı Ahal Teke

 Prof Dr. İlhami Durmuş 

Bozkır kültürü özellikleri itibariyle diğer kültürleden farklılık gösterir. Coğrafi çevre ve iklim kültürün farklı olmasında önemli etkenler olarak görülür. Bu kültürün özellikleri de diğer kültürlerden oldukça farklıdır. Özellikle bozkır kültür çevresinde at, göçer-ev ve demir özel bir yer tutar. At, bozkırda yaşayan Türklerin yaşam biçimini gösterir. Ava at üzerinde girmek, sürüleri at üzerinde otlatmak ve akınlara at üzerinde katılmak gerekir. Dolayısıyla at Türklerin sosyal, siyasi, iktisadi, dini ve askeri hayatında hep ön planda olmuştur. Türkler atı binek hayvanı olarak kullanan ilk milletti

Dünyanın Bilinen İlk Pantalonu
 

At biniciliğinden dolayı Pantolon ve ceket Türklerin icadı olup modern kıyafetin de temelini oluşturmaktadır. Türkler at sayesinde geniş çoğrafyalara ulaşarak, oralarda hakimiyet kurabilmişlerdir. Türklerin hayatında atın önemini yazılı kaynaklardaki bilgiler ve kurganlardan ortaya çıkartılmış at iskelet ve donanımları da açık bir şekilde ortaya koymaktadır.

Göçer Ev

Türklerin önemli buluşlarından biri de göçer-evlerdir. Bu evler kağnı olarak da adlandırılabilir. Genelde öküzler tarafından çekilmektedirler. Çeşitleri olmak üzere genelde iki ya da üç odalı, dört ya da altı tekerli, dört bir tarafı ve üzeri keçeyle kaplıdır. İçinde yaşayanları kışın soğuk ve rüzgardan yazın ise sıcaktan korumaktadır. Hanımlar ve çocuklar bu arabaların içinde yaşamakta, erkekler ise yorulduklarında ve geceleri bunların içine girmektedirler. Otlaktan otlağa yaylaktan kışlağa bu arabaların içinde yolculuk yapmaktadırlar. Arabalardan hem yazılı kaynaklarda söz edilmekte hem de kurganlardan çıkarılan kalıntılar fikir vermektedir.

Pazırık Kurganında Bulunan Keçe Eşyalar, M.Ö. 4-5-6. yy, Hermitage Müzesi
 

Türklerin hayatında demirin de büyük önemi vardır. Türkler demiri kullanmadan önce bakırı, bakırla kalayı alaştırarak tuncu, altını, gümüşü, altınla gümüşü karıştırarak elektronu kullanmışlardır. Demiri eritip çeşitli gereçler yapmalarıyla demir kullanımı ön plana çıkmıştır. Bozkır Türk kültürü demir ullanımıyla daha da gelişmiştir. Bozkır çevresinde demirin önemini yazılı ve kurgan buluntuları açık bir şekilde göstermektedir. Atın hızı, demirin vurucu gücü ve Türk’ün güçlü iradesi sayesinde bozkır kültürü hız, kuvvet ve dinamizm kazanmış, büyük bozkır devletleri bu sayede kurulup gelişmiştir.

Makalenin Tamamı

 

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

GÖKTÜRK DÖNEMİ KIYAFETLERİ

Resim
  Türk Beyi ve Hanımı, Pencikent Duvar Resimlerinden Yrd. Doç.Dr. Fikri Salman Göktürk kıyafetleri, hem erkeklerde hem de kadınlarda çoğunlukla uzun kaftanlardan müteşekkil idi. Erkek kaftanları, sol taraf üste gelecek şekilde kapanırken kadın kaftanlannın bunun tersi olarak sağ yan üste gelecek şekilde kapanmakta olduğu görülmüştür. Ancak bu genel bir eğilim gibi görülse de kesin bir kural değildir. Göktürk giysilerinin dışa doğru açılan belirgin yakalarının olması önemli özelliklerden biri olarak kabul edilebilir. Başlanna ise, kendilerine özgü börkler taktıkları ve bunların keçeden ya da kenarları kürkten yapılmış başlıklar olduğu anlaşılmaktadır. Ayaklarına muhtemelen dizlere kadar uzanan deri ve keçe çizmeler giymekteydiler. Dış giyime dair verebileceğimiz bu unsurlardan sonra, iç giyimlerine dair belirleyebildiğimiz herhangi bir giyim türü tespit edilememiştir. Uygur Prensesi, Museum für Asiatische Kunst , Berlin Almanya Yerleşik hayata geçişin hızla ilerlediği ve Uygur...
Read more »

ANTİK MISIR VE TÜRKLER

Resim
  Türk Tarihinin Ana Hatları Kitabından Mısır tarihinin başından başlayan metodik tarihî bir yazı yoktur. Heykellerde, ehramlarda, mabetlerde görülen zafer menkıbeleri, özgeçmişler, kral emirnameleri, idarî muhaberat, şahsî akitler yegâne belgelerdir. Dinî eğilimlerin tesiri altındadır. bütün bu metrûkatın tetkikinden sonra, olan biteni ve hanedan saltanatlarını bir metot dahilinde tespite imkân doğmuştur.   Nil vadisinin delta kısmını ilk işgal edenler, Orta Asya'dan muhtelif yollarla ve birbiri ardı sıra gelmiş olan Türk kabileleridir . Bunlar bütün Türklerin çoğunluğu gibi brakisefal idiler. Bu insanların tipine, Akdeniz havzası tipi diyenler vardır. (A.Moret. Le Nil et la Civilisation Egyptienne, s. 44.)   Bu benzeyiş Adalar denizi havzasının asıl ahalisinin de Türk olmasındandır. Bu tip yanında dolikosefal samî ve hamîler de vardır.   Bunlarla sonradan karışılmıştır. Bu sebeple Mısır'da şimdiye kadar bulunan iskeletlerde ve heykellerde brakisefa...
Read more »

AMERİKA'NIN TÜRKLER TARAFINDAN KEŞFİ

Resim
  Prof.Dr. İsmail Doğan’ın “Mayalar ve Türklük” adlı eserinden, Amerika kıtasına Kolomb’dan yaklaşık 500 yıl önce Norveç ve İzlanda’dan bazı gemiler, Atlas Okyanusu yoluyla Massachussets ve daha kuzeyde Groenlan’da çıkmıştır. Bu Vikingler arasında ‘Tirker’ adlı Türk olduğu tahmin edilen bir kişinin bulunması, dikkat çekicidir . Vikinglerin kullandıkları Futhark olarak adlandırılan yazının, Göktürk yazısının bir versiyonu olması mümkündür . Futhark ile özellikle İsveç, Norveç ve Danimarka’da yaklaşık 3500 taş üzerinde yazılar yazılmıştır. Bunlar içerisinde en ilginci ise 1599 tarihli ‘Nagyszombati Haritaları’dır. Dorok Müzesi müdürü Szepessy Geza, 1955 yılında Estergon’lu bir öğretmenden dört harita satın alır. Öğretmenin ifadesine göre bu haritaları 1945 yılının Mart ayında bir Alman vermiştir. Szepessy Geza, “A nagyszombati VINLAND terkep elökerülesenek törtenete. Magyar Törtenelmi Sezeemle I, New York 1970, 92-96.s.” adlı eseri ile bunu neşreder. Bu haritalardan birinin alt ...
Read more »