ESKİ BİR TÜRK BOYU MÜYTENLER

 

İskit (Saka) Türklerinin Prensi Altın Adamın Başlığı "Saukele" ve Günümüzdeki Gelin Başlığı Haline Dönüşmüş Şekli


Prof. Dr. Ahmet Nahmedov  

Yoğun olarak Karakalpakistan Özerk Cumhuriyeti‟nin Tahtakapır ve Muynak bölgeleri ile Özbekistan‟ın Semerkand bölgesinde yaşayan ve ayrıca Afganistan ve İran‟da da yaşadıkları bilinen Müytenler gerek dil ve antropolojik özellikleri, gerekse gelenek, görenek ve halk kültür açısından ilginç özellikler göstermektedirler. Yüzyıllar boyunca Karakalpaklar ile aynı coğrafyayı ve kaderi paylaşmalarına rağmen kendilerini farklı bir boy olarak görmüş; 20. yy. başlarına kadar endogami (iç evlilik) ilişkilerini tercih etmiş; eski tarihlerini ve şimdiki vatanlarına göçlerini efsanelerine yansıtmışlardır.  

Efsaneler bir Türk boyu olarak Müytenlerin Doğu‟dan Batı‟ya değil tam tersi Batı‟dan Doğu‟ya göçlerini anlatmaktadır ve asıl bu açıdan ilgimizi çekmiştir.  

Müyten efsaneleri sadece bu etnik grubun değil, genellikle Türk tarihinin karanlık bir noktasına ışık tutmak için bazı ipuçları vermektedir. Bu nokta Türklerin çok eski tarihlerde Ön Asya coğrafyası ile ilişkisi meselesidir.  

Ayrıca, Orta Asya‟daki Türk kadın giyimlerini araştıran A. S. Morozova Türkmen Teke ve Karakalpaklar arasında yaygın olan “saukele” adlı kadın şapkası ile Urartu kraliçelerinin giydiği şapka arasında müthiş benzerlikler bulmaktadır. Araştırmacıya göre: “Bu şapkaların sadece şekli değil, siyah ve kırmızı kumaş üzerine işleme yapılması; sedef ve kırmızı akikin çıkıntılı kaşa yerleştirilmesi teknikleri de aynıdır.” 

Burada bir hususu da belirtmeden edemeyeceğim. Kültigin (Költigin) Abidesi‟nde yön belirtildiği zaman devamlı “ileri” kelimesi Doğu‟yu, “geri” kelimesi de Batı‟yı belirtmektedir. Bir kelimeye böyle bir anlamın yüklenmesi ise genellikle yüzyılların sonucunda oluşmaktadır.

Sonuç olarak Türklerin milattan önceki tarihlerde de Ön Asya Anadolu coğrafyasında yaşamış olması fikri kuvvetle muhtemeldir ve şimdilik bir hipotez (varsayım) olarak görebildiğimiz bu hususun gelecekte yapılacak araştırmalarla doğrulanacağını ümit edebiliriz. 


Makalenin Tamamı 


Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

GÖKTÜRK DÖNEMİ KIYAFETLERİ

Resim
  Türk Beyi ve Hanımı, Pencikent Duvar Resimlerinden Yrd. Doç.Dr. Fikri Salman Göktürk kıyafetleri, hem erkeklerde hem de kadınlarda çoğunlukla uzun kaftanlardan müteşekkil idi. Erkek kaftanları, sol taraf üste gelecek şekilde kapanırken kadın kaftanlannın bunun tersi olarak sağ yan üste gelecek şekilde kapanmakta olduğu görülmüştür. Ancak bu genel bir eğilim gibi görülse de kesin bir kural değildir. Göktürk giysilerinin dışa doğru açılan belirgin yakalarının olması önemli özelliklerden biri olarak kabul edilebilir. Başlanna ise, kendilerine özgü börkler taktıkları ve bunların keçeden ya da kenarları kürkten yapılmış başlıklar olduğu anlaşılmaktadır. Ayaklarına muhtemelen dizlere kadar uzanan deri ve keçe çizmeler giymekteydiler. Dış giyime dair verebileceğimiz bu unsurlardan sonra, iç giyimlerine dair belirleyebildiğimiz herhangi bir giyim türü tespit edilememiştir. Uygur Prensesi, Museum für Asiatische Kunst , Berlin Almanya Yerleşik hayata geçişin hızla ilerlediği ve Uygur...
Read more »

ANTİK MISIR VE TÜRKLER

Resim
  Türk Tarihinin Ana Hatları Kitabından Mısır tarihinin başından başlayan metodik tarihî bir yazı yoktur. Heykellerde, ehramlarda, mabetlerde görülen zafer menkıbeleri, özgeçmişler, kral emirnameleri, idarî muhaberat, şahsî akitler yegâne belgelerdir. Dinî eğilimlerin tesiri altındadır. bütün bu metrûkatın tetkikinden sonra, olan biteni ve hanedan saltanatlarını bir metot dahilinde tespite imkân doğmuştur.   Nil vadisinin delta kısmını ilk işgal edenler, Orta Asya'dan muhtelif yollarla ve birbiri ardı sıra gelmiş olan Türk kabileleridir . Bunlar bütün Türklerin çoğunluğu gibi brakisefal idiler. Bu insanların tipine, Akdeniz havzası tipi diyenler vardır. (A.Moret. Le Nil et la Civilisation Egyptienne, s. 44.)   Bu benzeyiş Adalar denizi havzasının asıl ahalisinin de Türk olmasındandır. Bu tip yanında dolikosefal samî ve hamîler de vardır.   Bunlarla sonradan karışılmıştır. Bu sebeple Mısır'da şimdiye kadar bulunan iskeletlerde ve heykellerde brakisefa...
Read more »

AMERİKA'NIN TÜRKLER TARAFINDAN KEŞFİ

Resim
  Prof.Dr. İsmail Doğan’ın “Mayalar ve Türklük” adlı eserinden, Amerika kıtasına Kolomb’dan yaklaşık 500 yıl önce Norveç ve İzlanda’dan bazı gemiler, Atlas Okyanusu yoluyla Massachussets ve daha kuzeyde Groenlan’da çıkmıştır. Bu Vikingler arasında ‘Tirker’ adlı Türk olduğu tahmin edilen bir kişinin bulunması, dikkat çekicidir . Vikinglerin kullandıkları Futhark olarak adlandırılan yazının, Göktürk yazısının bir versiyonu olması mümkündür . Futhark ile özellikle İsveç, Norveç ve Danimarka’da yaklaşık 3500 taş üzerinde yazılar yazılmıştır. Bunlar içerisinde en ilginci ise 1599 tarihli ‘Nagyszombati Haritaları’dır. Dorok Müzesi müdürü Szepessy Geza, 1955 yılında Estergon’lu bir öğretmenden dört harita satın alır. Öğretmenin ifadesine göre bu haritaları 1945 yılının Mart ayında bir Alman vermiştir. Szepessy Geza, “A nagyszombati VINLAND terkep elökerülesenek törtenete. Magyar Törtenelmi Sezeemle I, New York 1970, 92-96.s.” adlı eseri ile bunu neşreder. Bu haritalardan birinin alt ...
Read more »