TÜRK MİTOLOJİSİNDE GEZEGEN VE BURÇLAR

 



Prof.Dr. Fuzuli Bayat'ın "Türk Mitolojik Sistemi 1 " Kitabından

Türk mitolojik sisteminde esasen Temir Kazık (Kuzey Yıldızı), Dan yıldızı, Çolpan/Çoban yıldızı, Büyükayı burcu veya Yedi Hanlar veya Yitiken yıldızı, ülker, Kervan kıran yıldızı, Samanyolu vb. astral görüşlerin merkezinde yer almaktadır. Bununla beraber eski Türkler gezegenlerden Karakuş olarak adlandırdıkları Jüpiter'i Erlik ya da Yaruk Yıldız olarak adlandırdıkları Venüs'ü, Mars'ı da bilmekteydiler. Bazı kaynaklara göre Türkler 7 veya 9 gezegenin varlığından haberdar idiler.

Türk mitolojisinin ecdat, kurtarıcı, kurucu ve itaatsizlik simgesi olan kahramanları da astral inanç katmanlaşması yaşamıştır. Nitekim G.Potanin'in geniş derlemelerinden Tanrıoğlu Oğuz adlı eserine Oğuz Kağan'ın, sadece Türk ilinin, Türk devletlerinin kurucusu değil, aynı zamanda astrolojik mitlere göre Ülker Yıldızı olduğunu görürüz. Aynı şekilde Tanrıoğlu Temir Boko'nun, yeraltı dünyasında zincirlenmiş halde hareketsiz durması, Temir Kazık yıldızının antropomorflanmış varyantıdır. Benzer durum Timur anlatılarında da görülür. Nitekim Osetlerin Kutup yıldızına " Aksak Temir" demeleri bunu onaylamaktadır. 

Yusuf Balasagunlu'nun Kutadgu Bilig (Mutluluk veren bilgi) eserinde yedi iklime eşit olan 7 yıldız ve 12 burçtan (ükek) konuşulur.Üç arkar (üç koç) adıyla bilinen ve Orion olarak tasarlanan ve yan yana olan yıldızlar kümesinden üçüne Hakaslar Uş-arkar (üç-koç), diğer üçüne Uş-Mengen (üç avcı) yedinci yıldıza ise Multuknıng ogı (btüfengin kurşunu) derler. Hakasların mitolojik tasavvuruna göre, bu gök avcılarıönce yerde idiler ve onlardan hiç bir av kurtulamazdı. Bu durumdan hoşnut olmayan arkarlar (koçlar), avcıları Tanrı'ya şikayet ettiler ve O'nun inayeti ile arkarlar iple göğe kaldırıldılar. Bunu gören avcılar da aynı iple göğe çıktılar. Ancak lânetlenmiş avcılar bir daha arkarları avlayamadılar.

Tarih Boyunca Türklerde Astronomi

Türk Astrolojisi 1

Türk Astrolojisi 2




Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

GÖKTÜRK DÖNEMİ KIYAFETLERİ

Resim
  Türk Beyi ve Hanımı, Pencikent Duvar Resimlerinden Yrd. Doç.Dr. Fikri Salman Göktürk kıyafetleri, hem erkeklerde hem de kadınlarda çoğunlukla uzun kaftanlardan müteşekkil idi. Erkek kaftanları, sol taraf üste gelecek şekilde kapanırken kadın kaftanlannın bunun tersi olarak sağ yan üste gelecek şekilde kapanmakta olduğu görülmüştür. Ancak bu genel bir eğilim gibi görülse de kesin bir kural değildir. Göktürk giysilerinin dışa doğru açılan belirgin yakalarının olması önemli özelliklerden biri olarak kabul edilebilir. Başlanna ise, kendilerine özgü börkler taktıkları ve bunların keçeden ya da kenarları kürkten yapılmış başlıklar olduğu anlaşılmaktadır. Ayaklarına muhtemelen dizlere kadar uzanan deri ve keçe çizmeler giymekteydiler. Dış giyime dair verebileceğimiz bu unsurlardan sonra, iç giyimlerine dair belirleyebildiğimiz herhangi bir giyim türü tespit edilememiştir. Uygur Prensesi, Museum für Asiatische Kunst , Berlin Almanya Yerleşik hayata geçişin hızla ilerlediği ve Uygur...
Read more »

ANTİK MISIR VE TÜRKLER

Resim
  Türk Tarihinin Ana Hatları Kitabından Mısır tarihinin başından başlayan metodik tarihî bir yazı yoktur. Heykellerde, ehramlarda, mabetlerde görülen zafer menkıbeleri, özgeçmişler, kral emirnameleri, idarî muhaberat, şahsî akitler yegâne belgelerdir. Dinî eğilimlerin tesiri altındadır. bütün bu metrûkatın tetkikinden sonra, olan biteni ve hanedan saltanatlarını bir metot dahilinde tespite imkân doğmuştur.   Nil vadisinin delta kısmını ilk işgal edenler, Orta Asya'dan muhtelif yollarla ve birbiri ardı sıra gelmiş olan Türk kabileleridir . Bunlar bütün Türklerin çoğunluğu gibi brakisefal idiler. Bu insanların tipine, Akdeniz havzası tipi diyenler vardır. (A.Moret. Le Nil et la Civilisation Egyptienne, s. 44.)   Bu benzeyiş Adalar denizi havzasının asıl ahalisinin de Türk olmasındandır. Bu tip yanında dolikosefal samî ve hamîler de vardır.   Bunlarla sonradan karışılmıştır. Bu sebeple Mısır'da şimdiye kadar bulunan iskeletlerde ve heykellerde brakisefa...
Read more »

AMERİKA'NIN TÜRKLER TARAFINDAN KEŞFİ

Resim
  Prof.Dr. İsmail Doğan’ın “Mayalar ve Türklük” adlı eserinden, Amerika kıtasına Kolomb’dan yaklaşık 500 yıl önce Norveç ve İzlanda’dan bazı gemiler, Atlas Okyanusu yoluyla Massachussets ve daha kuzeyde Groenlan’da çıkmıştır. Bu Vikingler arasında ‘Tirker’ adlı Türk olduğu tahmin edilen bir kişinin bulunması, dikkat çekicidir . Vikinglerin kullandıkları Futhark olarak adlandırılan yazının, Göktürk yazısının bir versiyonu olması mümkündür . Futhark ile özellikle İsveç, Norveç ve Danimarka’da yaklaşık 3500 taş üzerinde yazılar yazılmıştır. Bunlar içerisinde en ilginci ise 1599 tarihli ‘Nagyszombati Haritaları’dır. Dorok Müzesi müdürü Szepessy Geza, 1955 yılında Estergon’lu bir öğretmenden dört harita satın alır. Öğretmenin ifadesine göre bu haritaları 1945 yılının Mart ayında bir Alman vermiştir. Szepessy Geza, “A nagyszombati VINLAND terkep elökerülesenek törtenete. Magyar Törtenelmi Sezeemle I, New York 1970, 92-96.s.” adlı eseri ile bunu neşreder. Bu haritalardan birinin alt ...
Read more »