ETRÜSK DİLİ
![]() | |
|
Mustafa Solmaz
Çok sayıda Etrüsk’çe kelime üzerinde hala tam bir görüş birliğine varılmasa da, yaşantıları ve bıraktıkları izler bir bütün olarak incelendiği zaman, Etrüsklerin Asya kıtasında yaşayan Türklerle yakınlıkları olduğu görülür. Buna kanıt olarak, Etrüsklerin uygarlık olarak M.Ö 750 yıllarında ortaya çıktıklarında kullandıkları kelimeler ile ilk Türk yazılı belgeleri olarak görülen Orhun yazıtlarında geçen “apa = baba, tata = dede” veya “Tarkan = bir unvan” gibi bazı kelimelerin Etrüsklerin kullandıklarıyla hem kelime olarak, hem de yüklenen anlam olarak aynı olması gösterilebilir. Belki ilk anda toplumların birbirinden kelime ödünç alabilecekleri düşünülebilir. Ancak arada binlerce kilometrelik bir mesafe ve yaklaşık 1000 yıllık bir zaman aralığı olmasına rağmen ortaya çıkan kelimelerdeki bu benzerlik, ödünç kelime alınmadığını gösterir. Ayrıca, bölgede konuşulan dillerden tamamen farklı ve yabancı bir dil öbeği olan sondan eklemeli dil olması, bu yapıdaki dillerin Asya kıtasında olması da bu görüşü destekler.
Etrüskler Asya’dan çıktıktan sonra, bir kısmı Karadeniz’in Anadolu kıyılarını takip edip ilk olarak Samsun çevresinde, daha sonra bugünkü Kocaeli çevresi ile Çanakkale civarında (Truva) olmak üzere belli noktalarda bir müddet yerleşip daha sonra hareket ederek, Ege adalarında medeniyetler kurmuşlar ve nihai hedef olarak da İtalya’ya varmışlardır. Karadeniz’in kuzeyinden gidenler ise, Kırım’dan geçip Ukrayna, Romanya, Macaristan üzerinden, Fransız dilcisi Zacharie Maigani’ye göre Arnavutluk’tan geçerek, Alman Barthold Geog Nielbuhr’a göre ise Alpleri aşarak İtalya’ya gelmişlerdir.
Etrüskler denizci bir kavim oldukları için de Akdeniz’in her köşesini dolaşmış,bir kısmı da Mısır’da yerleşmiştir. Etrüsklerin kendilerine verdikleri ile çevrelerinde yaşayan toplumların onlara verdikleri ad farklıdır. Onlar kendilerine Rasena derken Yunanlılar, Tirenler (Tyrhennes), Romalılar Tüski (Tusci) ya da Etrüski (Etrusci) demişlerdi; Mısırlılar ise “başlarında tüyler takılı deniz savaşçıları” anlamında ‘Turuşka’, ya da bazılarına göre Turşa, diye adlandırmışlardı. Hintliler ise, günümüzde bile Türklere “Turuşk” ve “Turuhka” demektedirler.
Etrüsk Kültürü ve Roma Kültürüne Etkileri
Asenalar (Etrüskler) ve Tanrıça Turan
Sırrını Koruyan Bir Dil: Etrüskçe
Yorumlar
Yorum Gönder