İSTİKLÂL MARŞIMIZ VE KIRGIZİSTAN BAYRAĞI

 


Prof. Dr. Emine GÜRSOY-NASKALİ

Kırgızistan bayrağının ortasında güneşe benzeyen bir daire bulunuyor. Güneşin alevden kolları dışarıya doğru açılıyor. Güneş dairesinin ortasındaki figürün sembolizmi bence çok anlamlı. Sağdan sola ve yine aşağıdan yukarıya uzanan üç sarı çizgi Kırgız keçe çadırının tavanını temsil ediyor. Keçe çadırın ağaç sırıklardan oluşan tavanının merkezinde Kırgızcada “tündük”, Dede Kortut’ta “tüynük” adı verilen bir delik bulunur; bu delik çadırın hem göğe açılan penceresi olur, hem de aynı zamanda çadırın bacası. Çadırda hayat sürdükçe, dirlik oldukça, ocak yanar ve ocaktan tüten duman tündük’ten yükselip çıkar. Bir pencerenin perdesi gibi, çadır halkı geceleyin uykuya çekildiğinde, bu delik bir kece ile örtülür, aile kendi içinde kapanır. Kırgız bağımsızlığının bir başka sembolü olan Manas destanında dirliğin bozulması, yenilgi, yıkım, saldırılar, felâket ve halkın yok olması hep tündük’ün yere çalınması, yerle bir edilmesi şeklinde ifade edilir. Tündük yerli yerinde, ev halkının başının üstünde duruyor olmalı ve “hayattayız” dercesine dumanı tütmelidir… 

Tündük İmgesi

Ne hoş bir tesadüftür ki, büyük şairimiz, İstiklâl Marşımızın yazarı Mehmet Akif de: en son ferdine kadar yurdun korunacağını anlatmak istediğinde,İstiklâl Marşımızın metninde tündük’ten tüten duman misali bir benzetme yapmış ve aynı duyguları cağrıştırmıştır:

“Korma sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak,

Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.”

Söz bağımsızlıktan açılınca, bağımsızlığın sadece bir kağıt üzerinde tescil edilmiş bir anlaşma ile bitmediğini ifade etmek gerekir. Bağımsızlık; bayrağının renginden, şehrinin, sokağının adına, çouklarına verilen isimlere varıncaya kadar, okullarda okutulan şiirlere, söylenen şarkılara kadar, tek tek kanun maddelerine, kurumlarının yönetmeliklerine kadar uzanan binlerce binlerce ayrıntıdan ve düşünce mesaiinden oluşan bir bütündür. Ve bu bütünü işler hale getirmek için harcanan emek. Ancak, bir şey var ki o olmadan olmaz: insanın memleketi için duyduğu heyecan, memleketinin insanı için hissettiği sevgi.

Makalenin Tamamı (indir)

Kırgız Türklerinde Boz-Üy (Çadır) Geleneği

 

Anahtar Kalimeler :Tündük, İstiklal Marşı, Қырғызстан туы, Kırgızistan Bayrağı, Boz-üy, Çadır, Kırgızistan,

 

 

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

GÖKTÜRK DÖNEMİ KIYAFETLERİ

Resim
  Türk Beyi ve Hanımı, Pencikent Duvar Resimlerinden Yrd. Doç.Dr. Fikri Salman Göktürk kıyafetleri, hem erkeklerde hem de kadınlarda çoğunlukla uzun kaftanlardan müteşekkil idi. Erkek kaftanları, sol taraf üste gelecek şekilde kapanırken kadın kaftanlannın bunun tersi olarak sağ yan üste gelecek şekilde kapanmakta olduğu görülmüştür. Ancak bu genel bir eğilim gibi görülse de kesin bir kural değildir. Göktürk giysilerinin dışa doğru açılan belirgin yakalarının olması önemli özelliklerden biri olarak kabul edilebilir. Başlanna ise, kendilerine özgü börkler taktıkları ve bunların keçeden ya da kenarları kürkten yapılmış başlıklar olduğu anlaşılmaktadır. Ayaklarına muhtemelen dizlere kadar uzanan deri ve keçe çizmeler giymekteydiler. Dış giyime dair verebileceğimiz bu unsurlardan sonra, iç giyimlerine dair belirleyebildiğimiz herhangi bir giyim türü tespit edilememiştir. Uygur Prensesi, Museum für Asiatische Kunst , Berlin Almanya Yerleşik hayata geçişin hızla ilerlediği ve Uygur...
Read more »

ANTİK MISIR VE TÜRKLER

Resim
  Türk Tarihinin Ana Hatları Kitabından Mısır tarihinin başından başlayan metodik tarihî bir yazı yoktur. Heykellerde, ehramlarda, mabetlerde görülen zafer menkıbeleri, özgeçmişler, kral emirnameleri, idarî muhaberat, şahsî akitler yegâne belgelerdir. Dinî eğilimlerin tesiri altındadır. bütün bu metrûkatın tetkikinden sonra, olan biteni ve hanedan saltanatlarını bir metot dahilinde tespite imkân doğmuştur.   Nil vadisinin delta kısmını ilk işgal edenler, Orta Asya'dan muhtelif yollarla ve birbiri ardı sıra gelmiş olan Türk kabileleridir . Bunlar bütün Türklerin çoğunluğu gibi brakisefal idiler. Bu insanların tipine, Akdeniz havzası tipi diyenler vardır. (A.Moret. Le Nil et la Civilisation Egyptienne, s. 44.)   Bu benzeyiş Adalar denizi havzasının asıl ahalisinin de Türk olmasındandır. Bu tip yanında dolikosefal samî ve hamîler de vardır.   Bunlarla sonradan karışılmıştır. Bu sebeple Mısır'da şimdiye kadar bulunan iskeletlerde ve heykellerde brakisefa...
Read more »

AMERİKA'NIN TÜRKLER TARAFINDAN KEŞFİ

Resim
  Prof.Dr. İsmail Doğan’ın “Mayalar ve Türklük” adlı eserinden, Amerika kıtasına Kolomb’dan yaklaşık 500 yıl önce Norveç ve İzlanda’dan bazı gemiler, Atlas Okyanusu yoluyla Massachussets ve daha kuzeyde Groenlan’da çıkmıştır. Bu Vikingler arasında ‘Tirker’ adlı Türk olduğu tahmin edilen bir kişinin bulunması, dikkat çekicidir . Vikinglerin kullandıkları Futhark olarak adlandırılan yazının, Göktürk yazısının bir versiyonu olması mümkündür . Futhark ile özellikle İsveç, Norveç ve Danimarka’da yaklaşık 3500 taş üzerinde yazılar yazılmıştır. Bunlar içerisinde en ilginci ise 1599 tarihli ‘Nagyszombati Haritaları’dır. Dorok Müzesi müdürü Szepessy Geza, 1955 yılında Estergon’lu bir öğretmenden dört harita satın alır. Öğretmenin ifadesine göre bu haritaları 1945 yılının Mart ayında bir Alman vermiştir. Szepessy Geza, “A nagyszombati VINLAND terkep elökerülesenek törtenete. Magyar Törtenelmi Sezeemle I, New York 1970, 92-96.s.” adlı eseri ile bunu neşreder. Bu haritalardan birinin alt ...
Read more »