PEÇENEK TÜRKLERİ

 

Kaynak

Prof. Dr. Saadettin GÖMEÇ

Türk tarihini incelediğimizde bir devlet yapısına erişemeseler de, en azından Karadeniz’in kuzeyinde birkaç yüzyıl etkili olan Türk kabilelerinden birisi de Peçenekler’dir. Onlar basta Slav-Ruslar ve Bizans ile çetin mücadelelere girişmişler, bilhassa Rusların yüz seneden fazla bir zaman Karadeniz sahillerine ulaşmalarına engel olmuşlardır.

Resideddin ve Yazıcıoğlu Oğuznamelerinde, Üç Ok kolundan, Kök Han oğlu olarak yazılmışlar, Kasgarlı Mahmud’da ise, ondokuzuncu sırada kendilerine yer bulmuşlardır.

Ayrıca Oğuz Kağan Destanlarında onların Salurlarla olan düşmanlıklarına değinilmektedir. Bu da bize Peçeneklerin Hazar çevresindeyken Salur kabilesiyle komşu olduklarını gösterir. Bunların yanısıra 8. yüzyılın ikinci yarılarına ait bir Tibetçe metinde ise “Be-ca-nag” biçiminde anılmaktadırlar.

Kök Türk Yazıtlarında Kengü ve Kengeres diye geçen halk ile irtibatlandırılmışlardır.

 John Skylitzes'in “Tarihin Gözden Geçirilmesi” el yazmasında "Peçenekler Bizans süvarilerini takip ediyor." minyatürü

 

Kanglı veya Kengeres adı, Peçenek’ten daha eski gözüküyor. Bu yüzden onlar Peçeneklerin değil, Peçenekler Kanglı veya Kengereslerin bir parçası olabilir. İşte buradan da yola çıktığımızda, Peçeneklerin ataları Oğuznamelerde Kanglılar ve dolayısıyla Batı Türkleri içinde yer alan Maveraünnehir Ogur-Tölösleri gösterilebilir.

İsimlerinin manası konusunda da değisik fikirler varsa da, umumiyetle bir akrabalık terimi olan “bacanak” kelimesine dayandırılır. Herhalde onlar On Okların batı kolu olan Arslan Beglilere (Nu-shih-pi) mensuptular.

Bizans kaynakları incelendiğinde Peçeneklerin sekiz aileden meydana geldikleri anlaşılıyor ki, bunlarda şunlardır:

1- Erdemli. Beyleri Bayçı ve Yavdı (Yagdı) idi. Bunların atları parlaktır.

2- Çorlu. Basbuğları Kögel ve Küerçi’ydi. Gök renkli atlara sahipler.

3- Yula. Onların öderleri Korkut ve Kabukçın’dı. Atları kabuk rengindedir.

4- Köl Begli. Beyleri Apa ve Suru idi. Onların atları bozdur.

5- Karabaylı. Basbuğları Kaydum’du. Atlarının rengi karadır.

6- Tilmaçlı. Bunların önderleri Kotran ve Boru idi. Koyu renkli atlara sahiptirler.

7- Kapanlı. Beylerinin unvanı Yazı’ydı. Bunların atları herhalde sarıya çalıyordu.

8- Çapanlı. Basbuğları Batan ve Boyla idi. Atları alacadır.

 

Makalenin Tamamı

Peçeneklere Dair Araştırmalar

Peçenekler

Peçenekler’ce Kurulan Kosova’nın Peç Kenti

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

GÖKTÜRK DÖNEMİ KIYAFETLERİ

Resim
  Türk Beyi ve Hanımı, Pencikent Duvar Resimlerinden Yrd. Doç.Dr. Fikri Salman Göktürk kıyafetleri, hem erkeklerde hem de kadınlarda çoğunlukla uzun kaftanlardan müteşekkil idi. Erkek kaftanları, sol taraf üste gelecek şekilde kapanırken kadın kaftanlannın bunun tersi olarak sağ yan üste gelecek şekilde kapanmakta olduğu görülmüştür. Ancak bu genel bir eğilim gibi görülse de kesin bir kural değildir. Göktürk giysilerinin dışa doğru açılan belirgin yakalarının olması önemli özelliklerden biri olarak kabul edilebilir. Başlanna ise, kendilerine özgü börkler taktıkları ve bunların keçeden ya da kenarları kürkten yapılmış başlıklar olduğu anlaşılmaktadır. Ayaklarına muhtemelen dizlere kadar uzanan deri ve keçe çizmeler giymekteydiler. Dış giyime dair verebileceğimiz bu unsurlardan sonra, iç giyimlerine dair belirleyebildiğimiz herhangi bir giyim türü tespit edilememiştir. Uygur Prensesi, Museum für Asiatische Kunst , Berlin Almanya Yerleşik hayata geçişin hızla ilerlediği ve Uygur...
Read more »

ANTİK MISIR VE TÜRKLER

Resim
  Türk Tarihinin Ana Hatları Kitabından Mısır tarihinin başından başlayan metodik tarihî bir yazı yoktur. Heykellerde, ehramlarda, mabetlerde görülen zafer menkıbeleri, özgeçmişler, kral emirnameleri, idarî muhaberat, şahsî akitler yegâne belgelerdir. Dinî eğilimlerin tesiri altındadır. bütün bu metrûkatın tetkikinden sonra, olan biteni ve hanedan saltanatlarını bir metot dahilinde tespite imkân doğmuştur.   Nil vadisinin delta kısmını ilk işgal edenler, Orta Asya'dan muhtelif yollarla ve birbiri ardı sıra gelmiş olan Türk kabileleridir . Bunlar bütün Türklerin çoğunluğu gibi brakisefal idiler. Bu insanların tipine, Akdeniz havzası tipi diyenler vardır. (A.Moret. Le Nil et la Civilisation Egyptienne, s. 44.)   Bu benzeyiş Adalar denizi havzasının asıl ahalisinin de Türk olmasındandır. Bu tip yanında dolikosefal samî ve hamîler de vardır.   Bunlarla sonradan karışılmıştır. Bu sebeple Mısır'da şimdiye kadar bulunan iskeletlerde ve heykellerde brakisefa...
Read more »

AMERİKA'NIN TÜRKLER TARAFINDAN KEŞFİ

Resim
  Prof.Dr. İsmail Doğan’ın “Mayalar ve Türklük” adlı eserinden, Amerika kıtasına Kolomb’dan yaklaşık 500 yıl önce Norveç ve İzlanda’dan bazı gemiler, Atlas Okyanusu yoluyla Massachussets ve daha kuzeyde Groenlan’da çıkmıştır. Bu Vikingler arasında ‘Tirker’ adlı Türk olduğu tahmin edilen bir kişinin bulunması, dikkat çekicidir . Vikinglerin kullandıkları Futhark olarak adlandırılan yazının, Göktürk yazısının bir versiyonu olması mümkündür . Futhark ile özellikle İsveç, Norveç ve Danimarka’da yaklaşık 3500 taş üzerinde yazılar yazılmıştır. Bunlar içerisinde en ilginci ise 1599 tarihli ‘Nagyszombati Haritaları’dır. Dorok Müzesi müdürü Szepessy Geza, 1955 yılında Estergon’lu bir öğretmenden dört harita satın alır. Öğretmenin ifadesine göre bu haritaları 1945 yılının Mart ayında bir Alman vermiştir. Szepessy Geza, “A nagyszombati VINLAND terkep elökerülesenek törtenete. Magyar Törtenelmi Sezeemle I, New York 1970, 92-96.s.” adlı eseri ile bunu neşreder. Bu haritalardan birinin alt ...
Read more »