VUSUNLAR

 


Prof.Dr. İlhami Durmuş


Vusunlar hakkında çalışılmaya başlanınca, onların kimlikleri meselesi de gündeme gelmişir. İlk defa 19. yüzyılın başlarına doğru iki seçkin şarkiyatçı Klaproth ve Remusat konar-göçer Vusunların İndo-Germen halk topluluklarından olduğunu belirttiler. Onların bu görüşleri bilim adamları arasında tartışmalara neden oldu. Bilim adamları Vusunların daha çok Türk soyuna ait olduklarını ileri sürdüler. 

Arivtov Vusunların eski Türk soyu Nisipi ve şimdiki Kara Kırgızlarla bağlantılı olduğunu belirtti. Hirt, hi-hou unvanının yüksek bir memuriyet için Türklerde kullanıldığını ve bunun Türkçe Yabgu ile aynıleştirilebileceğini, aynı zamanda Hun, Vusun ve Yüe-çilerde bulunduğunu belirterek, Vusunların Türk kökenli olduğuna dikkat çekti. Franke de akla yakın kabullerin Vusunların Türklüğünü gösterdiğini ve yazılı belgelerde bu gôrüşe ters düşen bilgi bulunmadığı ileri sürdü. Shiratori, Vusunları bir Türk topluluğu olarak kabul etti.

Türk bilim adamları da Vusunların kimliği üzerine görüşlerini belirttiler. Onlar, Vusunların bir Türk topluluğu olduğunu kabul ettiler. Vusunların Türk olduğunu kabul eden bilim adamları arasında Arsal ve Togan ve Ögel sayılabilir. 

İtalya, Milano, "Galleria Vittorio Emanuelle II" Zeminindeki Kurt Anne (B.Tarhan Albümünden)



Vusunlar herşeyden önce konar-göçer bir topluluktu. Kültür bakımından Hunlara benzemekteydiler.Çok sayıda at beslemekte ve keçe çadırlarda yaşamaktaydılar. Kımızları vardı. Ziraatla uğramamaktaydılar. Hükümdarlarının unvanı Kun-mo ya da Kun-mi idi.

Vusun Hükümdarı Kun-mo hakkında verilen bilgiler Türk soyuna aittir. Babası ôlünce, kısa zaman önce doğmuş olan Kun-mo çöle atılır. Orada bir kuş (karga) gelir, gagasında et tutarak onun üzerinde süzülür. Bir dişi kurt gelir, onu emzirir. Bunun üzerine Hun hükümdarı onu eğitip, yetiştirir.

Burada Vusun hükümdarının bir kurt tarafından beslenilmesi onlara bir Türk soyu nazarıyla bakılabileceğinin güçlü bir delilidir. Çünkü bu efsane Türk soyları arasında çok yayılmış bulunuyor.Kao-çı (Töles) ve Göktürklerin kurttan türedikleri üzerine efsaneler iyice yaygın olup, hatta Göktürklerin kurttan türemiş olmalarına inanmalarından dolayı, bayraklarının tepesinde de bir kurt başı vardı. Özellikle Türk kültür çevresinde Hun dönemine ait kurt figürleri de bulunuyordu. Aynı anlayış Göktürk Döneminde de mevcuttu. Buna en güzel örnek Bugut yazıtının üst kısmındaki kurttan süt emen çocuk tasviridir.


Makalenin Tamamı Türkler Cilt 1

 

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

GÖKTÜRK DÖNEMİ KIYAFETLERİ

Resim
  Türk Beyi ve Hanımı, Pencikent Duvar Resimlerinden Yrd. Doç.Dr. Fikri Salman Göktürk kıyafetleri, hem erkeklerde hem de kadınlarda çoğunlukla uzun kaftanlardan müteşekkil idi. Erkek kaftanları, sol taraf üste gelecek şekilde kapanırken kadın kaftanlannın bunun tersi olarak sağ yan üste gelecek şekilde kapanmakta olduğu görülmüştür. Ancak bu genel bir eğilim gibi görülse de kesin bir kural değildir. Göktürk giysilerinin dışa doğru açılan belirgin yakalarının olması önemli özelliklerden biri olarak kabul edilebilir. Başlanna ise, kendilerine özgü börkler taktıkları ve bunların keçeden ya da kenarları kürkten yapılmış başlıklar olduğu anlaşılmaktadır. Ayaklarına muhtemelen dizlere kadar uzanan deri ve keçe çizmeler giymekteydiler. Dış giyime dair verebileceğimiz bu unsurlardan sonra, iç giyimlerine dair belirleyebildiğimiz herhangi bir giyim türü tespit edilememiştir. Uygur Prensesi, Museum für Asiatische Kunst , Berlin Almanya Yerleşik hayata geçişin hızla ilerlediği ve Uygur...
Read more »

ANTİK MISIR VE TÜRKLER

Resim
  Türk Tarihinin Ana Hatları Kitabından Mısır tarihinin başından başlayan metodik tarihî bir yazı yoktur. Heykellerde, ehramlarda, mabetlerde görülen zafer menkıbeleri, özgeçmişler, kral emirnameleri, idarî muhaberat, şahsî akitler yegâne belgelerdir. Dinî eğilimlerin tesiri altındadır. bütün bu metrûkatın tetkikinden sonra, olan biteni ve hanedan saltanatlarını bir metot dahilinde tespite imkân doğmuştur.   Nil vadisinin delta kısmını ilk işgal edenler, Orta Asya'dan muhtelif yollarla ve birbiri ardı sıra gelmiş olan Türk kabileleridir . Bunlar bütün Türklerin çoğunluğu gibi brakisefal idiler. Bu insanların tipine, Akdeniz havzası tipi diyenler vardır. (A.Moret. Le Nil et la Civilisation Egyptienne, s. 44.)   Bu benzeyiş Adalar denizi havzasının asıl ahalisinin de Türk olmasındandır. Bu tip yanında dolikosefal samî ve hamîler de vardır.   Bunlarla sonradan karışılmıştır. Bu sebeple Mısır'da şimdiye kadar bulunan iskeletlerde ve heykellerde brakisefa...
Read more »

AMERİKA'NIN TÜRKLER TARAFINDAN KEŞFİ

Resim
  Prof.Dr. İsmail Doğan’ın “Mayalar ve Türklük” adlı eserinden, Amerika kıtasına Kolomb’dan yaklaşık 500 yıl önce Norveç ve İzlanda’dan bazı gemiler, Atlas Okyanusu yoluyla Massachussets ve daha kuzeyde Groenlan’da çıkmıştır. Bu Vikingler arasında ‘Tirker’ adlı Türk olduğu tahmin edilen bir kişinin bulunması, dikkat çekicidir . Vikinglerin kullandıkları Futhark olarak adlandırılan yazının, Göktürk yazısının bir versiyonu olması mümkündür . Futhark ile özellikle İsveç, Norveç ve Danimarka’da yaklaşık 3500 taş üzerinde yazılar yazılmıştır. Bunlar içerisinde en ilginci ise 1599 tarihli ‘Nagyszombati Haritaları’dır. Dorok Müzesi müdürü Szepessy Geza, 1955 yılında Estergon’lu bir öğretmenden dört harita satın alır. Öğretmenin ifadesine göre bu haritaları 1945 yılının Mart ayında bir Alman vermiştir. Szepessy Geza, “A nagyszombati VINLAND terkep elökerülesenek törtenete. Magyar Törtenelmi Sezeemle I, New York 1970, 92-96.s.” adlı eseri ile bunu neşreder. Bu haritalardan birinin alt ...
Read more »