ANKARA GÜDÜL SALİHLER KÖYÜ’NDE BULUNAN PETROGLİF VE YAZITLAR
Prof.Dr. Necati DEMİR
Salihler köyünde bulunan kaya resimleri, şekiller, damgalar ve yazıların Türk kültürünün bir parçası olarak Türkler tarafından yapıldığı çok açıktır. Çünkü her şeyden önce bu resimler, şekller ve yazılar bir çukurda veya karanlık bir mağarada değil, açık bir alanda ve yüksek bir tepenin zirvelerinde yer almaktadır.
Anadolu'ya yerleşen Gök Tanrı inançlı Oğuzlar'dan önce Peçenek veya Hunlar tarafından yapılmış olan bu kaya resimleri ve yazılarla ilgili henüz bir arkeolojik araştırma yapılmamış olmasına rağmen bu resim şekil ve damgaların, Orhun Anıtlarından yaklaşık beş asır önce, M.Ö. 1-2.yy da yapıldığı kolayca anlaşılmaktadır.
Büyük bir ustalıkla yapılmış olan ve son derece doğal olan resim ve şekillerin derin anlamları vardır. Bu hakimiyet doğallık ve anlamlılığı ancak usta bir sanatçı verebilir. Esas merak edilen konu ise bu usta sanatçıların, bulundukları yaşa kadar hangi eğitimleri aldığı ve nasıl yetiştikleridir. Aynı zamanda bu usta sanatçıların birer kam (şaman)/Duacı olup olmadıklarını merak ettiğimizi de belirtmekten kendimizi alamadık.
Bölgede, bazı küçük mağaralarda da benzer çizimlerin bulunmuş olması, bu eserleri yapan kişilerin günlük yaşamlarına da aynı bögede devam ettiklerini göstermektedir. Böylece bu küçük mağalalarda yaşayan insanlar aynı zamanda hayallerini, dualarını ve başarılarını kayalara kazıyarak yaşatma şansına da sahip oldular.
Batıdan doğuya, kuzeyden güneye bir anlam bütünlüğü sergileyen Salihler Köyündeki resimler, şekiller ve damgalar, Sibirya'dan Portekize, İskandinavlardan Arap ülkelerine kadar olan bölgelerdeki benzer alanlardan farklılık arz etmektedir.
Alandaki kaya resimleri ve yazıtların diğer önemli bir özelliği ise petroglif, ideogram, piktogram, damga, hece , yarı heceden harfe giden süreci0 ve aşamaları içeriyor olması ve izlenebilir kılmasıdır.
Ustalıkla çizilen resimler ve açıklamalar; Türklerin güzel sanatlara olan eğilimini ve ustalıkarını göstermektedir.
Kaya resimleri ve şekillere ek olarak bölgede Köktürk alfabesi ile yazılmış kısa bir metin de vardır. Bu metin, Türkçenin henüz ortaya çıkmamış özelliklerini belirlemek bakımından, tıpkı şekiller gibi anahtar rolündedir.
Yorumlar
Yorum Gönder