TÜKLERDE KURGAN TİPİ MEZARLARIN ORTAYA ÇIKIŞI
Prof.Dr. Yaşar Çoruhlu
Kurgan
dediğimizi düzenleme, çoğu kere doğal toprak seviyesinin altında
yer alan ve cesedin gömüldüğü kısmın ismi değildir. Nitekim
Kurgan kelimesi korı kökünden gelmekte olduğundan koruma
ile ilgili bir fonksiyona atıfta bulunmaktadır. Korumak için
yapılan kısım veya düzenlemenin ismi kurgandır.İşte bu koruyan
kısım defin söz konusu olduğunda çoğu kere yerin altında
bulunan mezarı koruduğundan, genel anlamda bu mezara kurgan
denilmiştir.
Kurgan, yer üstünde
bağımsız olarak tek başına yapılan mezar tipi, mezar yapısı
değildir. Bu nedenle onun ortaya çıkışı her şeyden önce
insanı toprağa gömme geleneğinin başlaması ile ilgilidir. İç
Asya’da bu geleneğin tam olarak ne zaman başladığını
belirlemek pek mümkün değildir. Bununla birlikte bunun
üretimciliğe geçiş evresinde olduğunu düşünmek kabaca
doğrudur. Böylece bin yıllar boyunca gelen bu sürece,
Proto-Türkler ilk ortaya çıktıkları zamanlardan itibaren
katılmışlardır; bize göre bu katılım M.Ö. 4000/3000-2000
yıllarından itibaren geçerli olmuştur.
Kurgan kültürünün
oluşumunda ilk belirtilerin daha çok Neolitik dönemde ortaya
çıktığını ileri sürebiliriz. Çükü bozkır kültürünün
alt yapısını oluşturan şartlar yavaş yavaş bu dönemde ortaya
çıkmaya başlar. Bu dönemde İç Asya’da ortaya çıkan kültürel
değişiklikler, tayganın,
ağaçlı bozkırın ve bozkırların istila edilmesi için gerekli
olan buluşları ortaya çıkarmıştır. Okladnikov’a göre
Neolitik kültürün bu temel özellikleri, ok, yay ve keramik
kapların keşfi idi. Böylece kırsal ekonominin ortaya çıkması,
Bozkır kültürünün oluşmaya başlamasını sağlamıştır.
Yukarıda da belirtildiği gibi, özellikle M.Ö. 4000-2000
tarihleri arasında ortaya çıkan Bozkır toplulukları içerisinden
zamanla Türklerin ataları yani Proto-Türkler (=Ön Türkler) de
çıkacaktı.
Yorumlar
Yorum Gönder