TÜKLERDE KURGAN TİPİ MEZARLARIN ORTAYA ÇIKIŞI

Prof.Dr. Yaşar Çoruhlu

Kurgan dediğimizi düzenleme, çoğu kere doğal toprak seviyesinin altında yer alan ve cesedin gömüldüğü kısmın ismi değildir. Nitekim Kurgan kelimesi korı kökünden gelmekte olduğundan koruma ile ilgili bir fonksiyona atıfta bulunmaktadır. Korumak için yapılan kısım veya düzenlemenin ismi kurgandır.İşte bu koruyan kısım defin söz konusu olduğunda çoğu kere yerin altında bulunan mezarı koruduğundan, genel anlamda bu mezara kurgan denilmiştir.

Kurgan, yer üstünde bağımsız olarak tek başına yapılan mezar tipi, mezar yapısı değildir. Bu nedenle onun ortaya çıkışı her şeyden önce insanı toprağa gömme geleneğinin başlaması ile ilgilidir. İç Asya’da bu geleneğin tam olarak ne zaman başladığını belirlemek pek mümkün değildir. Bununla birlikte bunun üretimciliğe geçiş evresinde olduğunu düşünmek kabaca doğrudur. Böylece bin yıllar boyunca gelen bu sürece, Proto-Türkler ilk ortaya çıktıkları zamanlardan itibaren katılmışlardır; bize göre bu katılım M.Ö. 4000/3000-2000 yıllarından itibaren geçerli olmuştur. 

Kurgan kültürünün oluşumunda ilk belirtilerin daha çok Neolitik dönemde ortaya çıktığını ileri sürebiliriz. Çükü bozkır kültürünün alt yapısını oluşturan şartlar yavaş yavaş bu dönemde ortaya çıkmaya başlar. Bu dönemde İç Asya’da ortaya çıkan kültürel değişiklikler, tayganın, ağaçlı bozkırın ve bozkırların istila edilmesi için gerekli olan buluşları ortaya çıkarmıştır. Okladnikov’a göre Neolitik kültürün bu temel özellikleri, ok, yay ve keramik kapların keşfi idi. Böylece kırsal ekonominin ortaya çıkması, Bozkır kültürünün oluşmaya başlamasını sağlamıştır. Yukarıda da belirtildiği gibi, özellikle M.Ö. 4000-2000 tarihleri arasında ortaya çıkan Bozkır toplulukları içerisinden zamanla Türklerin ataları yani Proto-Türkler (=Ön Türkler) de çıkacaktı.



Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

GÖKTÜRK DÖNEMİ KIYAFETLERİ

ANTİK MISIR VE TÜRKLER

AMERİKA'NIN TÜRKLER TARAFINDAN KEŞFİ