TÜRKÇE İLE AÇIKLANAN ETRÜSKÇE KELİMELER

 


Le Baron Carra de Vaux, Çeviren: Mehmet Bayrakdar

Türk Kültürü Dergisi Sayı 503-504

SACRUM:

Doğu Türkmencesinde, gizli, muhafaza edilmiş, gizlenmiş anlamına ăâúlâ-maq'tandır. Kök, Doğu Türkçesinde daha az kullanılır; bununla birlikte onda, sâqînmaq (sakınmak),  bekçi anlamına sâú-tchi mevcuttur.

SOLEMNİS :

Gerçek Âri etimolojisi yoktur. Modern kimselerin de kabul ettiği Festus'un, solus, δλος (her) ve annus(yıl) kelimeleri yardımıyla "Her yıl yapılan" anlamındaki eski açıklaması savunulamaz. Burada Türkçe, daha isabetli ve kolaydır: Doğu Türkçesinde halk yemeği, sultanların ve emirlerin verdiği bayram yemeği anlamına şîlân (chîlân- şölen); neşe ve mutluluk anlamına şînlik (Chînlîk); Osmanlı Türkçesinde şenlik(chénlîk) kelimeleri vardır. Latincede "o" harfi, Türkçe "î" sesine karşılık gelir.

IDUS, CALENDAE :

Türkçe, kolay ve şahane bir biçimde bu iki kelimenin etimolojisini doğru olarak ortaya koymaktadır. Ay'ın ilk günlerinin (calendes) temel karakteri, geri yönde sayılmış olmasıydı; Ay'dan geri kalan günlerdi; Osmanlı ve Doğu Türkçelerinde  úâlân (kalan). Їdes, ayın ve Ay'ın günleriydi: Osmanlı ve Doğu Türkçelerinde: Gezegen Ay ve yılın ayı. Türkçe "tche" (ç) ile ilgili olan bir "d" soneki vardır; gerçekte  Doğu Türkçesinde aylık anlamında aytche-luq (ayçeluk) kelimesini buluyoruz.

CAPYS : Servius'a göre doğan demektir. Taylor kelimeyi sezmek, kapmak ifade eden Turanî úâp (kap) köküyle açıklamaktadır; capsy, kapkaç'ı ifade eder. Doğu Türkçesinde almak, anlamak anlamına úâpmak (úâp-maq); Osmanlı Türkçesinde kapan, zorla çekip alan anlamına gelen úâpeci (úâpedji) kelimeleri vardır.

KLAN : Oğlan. Doğu ve Osmanlı Türkçesinde oğlan ve çocuk anlamında oglân kelimesi vardır. Ettrüskçenin baştaki sesliye ihtiyacı yoktur.

AVİL, RİL : Yıl demektir. Bu kelimeler aynı yazıtta bazen biri hemen diğerinden sonra görülmektedir. Birincisi ömür, çağ anlamında görülüyor. İkincisi yıl demektir. Türkçede başlangıç "r" harfinin yumuşatılmasıyla  rıl, Osmanlı Türkçesinde yıl karşılığı olmalıdır.

KİARTHİ : Kir, koyu, esmerleşmiş.

Türkçe’de Eklerin Kökeni


Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

GÖKTÜRK DÖNEMİ KIYAFETLERİ

Resim
  Türk Beyi ve Hanımı, Pencikent Duvar Resimlerinden Yrd. Doç.Dr. Fikri Salman Göktürk kıyafetleri, hem erkeklerde hem de kadınlarda çoğunlukla uzun kaftanlardan müteşekkil idi. Erkek kaftanları, sol taraf üste gelecek şekilde kapanırken kadın kaftanlannın bunun tersi olarak sağ yan üste gelecek şekilde kapanmakta olduğu görülmüştür. Ancak bu genel bir eğilim gibi görülse de kesin bir kural değildir. Göktürk giysilerinin dışa doğru açılan belirgin yakalarının olması önemli özelliklerden biri olarak kabul edilebilir. Başlanna ise, kendilerine özgü börkler taktıkları ve bunların keçeden ya da kenarları kürkten yapılmış başlıklar olduğu anlaşılmaktadır. Ayaklarına muhtemelen dizlere kadar uzanan deri ve keçe çizmeler giymekteydiler. Dış giyime dair verebileceğimiz bu unsurlardan sonra, iç giyimlerine dair belirleyebildiğimiz herhangi bir giyim türü tespit edilememiştir. Uygur Prensesi, Museum für Asiatische Kunst , Berlin Almanya Yerleşik hayata geçişin hızla ilerlediği ve Uygur...
Read more »

ANTİK MISIR VE TÜRKLER

Resim
  Türk Tarihinin Ana Hatları Kitabından Mısır tarihinin başından başlayan metodik tarihî bir yazı yoktur. Heykellerde, ehramlarda, mabetlerde görülen zafer menkıbeleri, özgeçmişler, kral emirnameleri, idarî muhaberat, şahsî akitler yegâne belgelerdir. Dinî eğilimlerin tesiri altındadır. bütün bu metrûkatın tetkikinden sonra, olan biteni ve hanedan saltanatlarını bir metot dahilinde tespite imkân doğmuştur.   Nil vadisinin delta kısmını ilk işgal edenler, Orta Asya'dan muhtelif yollarla ve birbiri ardı sıra gelmiş olan Türk kabileleridir . Bunlar bütün Türklerin çoğunluğu gibi brakisefal idiler. Bu insanların tipine, Akdeniz havzası tipi diyenler vardır. (A.Moret. Le Nil et la Civilisation Egyptienne, s. 44.)   Bu benzeyiş Adalar denizi havzasının asıl ahalisinin de Türk olmasındandır. Bu tip yanında dolikosefal samî ve hamîler de vardır.   Bunlarla sonradan karışılmıştır. Bu sebeple Mısır'da şimdiye kadar bulunan iskeletlerde ve heykellerde brakisefa...
Read more »

AMERİKA'NIN TÜRKLER TARAFINDAN KEŞFİ

Resim
  Prof.Dr. İsmail Doğan’ın “Mayalar ve Türklük” adlı eserinden, Amerika kıtasına Kolomb’dan yaklaşık 500 yıl önce Norveç ve İzlanda’dan bazı gemiler, Atlas Okyanusu yoluyla Massachussets ve daha kuzeyde Groenlan’da çıkmıştır. Bu Vikingler arasında ‘Tirker’ adlı Türk olduğu tahmin edilen bir kişinin bulunması, dikkat çekicidir . Vikinglerin kullandıkları Futhark olarak adlandırılan yazının, Göktürk yazısının bir versiyonu olması mümkündür . Futhark ile özellikle İsveç, Norveç ve Danimarka’da yaklaşık 3500 taş üzerinde yazılar yazılmıştır. Bunlar içerisinde en ilginci ise 1599 tarihli ‘Nagyszombati Haritaları’dır. Dorok Müzesi müdürü Szepessy Geza, 1955 yılında Estergon’lu bir öğretmenden dört harita satın alır. Öğretmenin ifadesine göre bu haritaları 1945 yılının Mart ayında bir Alman vermiştir. Szepessy Geza, “A nagyszombati VINLAND terkep elökerülesenek törtenete. Magyar Törtenelmi Sezeemle I, New York 1970, 92-96.s.” adlı eseri ile bunu neşreder. Bu haritalardan birinin alt ...
Read more »